Samoregulacja w Szkole – spokój, koncentracja i nauka

Samoregulacja w Szkole książka przez, którą „przedzierałam się” dość długo, po to, by wszystko dobrze zrozumieć. Omawiane zagadnienie nie jest proste, szczególnie, że tekst dedykowany jest tu bardziej specjalistom, nauczycielom i również rodzicom. Nie każdy rodzic, czy opiekun może poczuć się tu w pełni kompetentny. Dla mnie było to wyzwanie.

Autorem książki jest kanadyjski psycholog Stuart Shanker, który na podstawie doświadczeń, badań oraz wiedzy opracował metodę samoregulacji emocji (Self-Reg). Metoda ta ma na celu wzmocnienie w dzieciach zdolności do samoregulacji, pomóc uniknąć stresu oraz wydobyć potencjał rozwojowy młodego człowieka.

Książka daje wskazówki, jak czas spędzany w szkole wykorzystać optymalnie, wskazując ogromną rolę nauczycieli. Równolegle dostajemy też garść porad dla rodziców do domowego wykorzystania. W trakcie lektury poznacie pięć obszarów samoregulacji.

Samoregulacja …

i jej pięć kluczowych obszarów:

• Biologiczny – dotyczący szeroko pojętej kondycji fizycznej, zdrowego stylu życia, zasobów energetycznych.
• Emocjonalny – czyli odporności na przeżycia, eksperymentowanie, samoświadomość, poczucie własnej wartości. Dla mnie ten obszar był najciekawszy, przyznam.
• Poznawczy – logiczne myślenie, dostrzeganie innej perspektywy oraz postępów, zarządzanie czasem, korzystanie z pomocy naukowych oraz narzędzi.
• Społeczny – rozumienie uczuć swoich i innych, reagowanie, komunikacja, umiejętność powrotu do równowagi w razie porażki.
• Prospołeczny – empatia, uczciwość, niesienie pomocy, postępowanie zgodnie z własnymi przekonaniami.

Każdy z wyżej wymienionych obszarów jest we wstępie pokrótce scharakteryzowany, a następnie dalej bardzo starannie zanalizowany i oparzony przykładami. Są również ćwiczenia do wykonania.

Poniżej wskazówki, które wynotowałam dla siebie z perspektywy rodzica. Pamiętajcie jednak, że w książce jest cały ogrom wiedzy.

Biologiczny Obszar

Jeśli jako rodzic planujesz zmiany w trybie życia czy aktywnościach rodziny, uprzedź dziecko odpowiednio wcześniej. Porozmawiaj na temat gościa który ma was odwiedzić. Zapewnij czas na przygotowanie się dziecka na doświadczenia, które mogą być trudne, nowe czy w jakimś sensie mniej komfortowe.

Emocjonalny Obszar

Jedną z refleksji jest fakt, że zadowolone, szczęśliwe dziecko to dziecko skoncentrowane w szkole, pełne energii do przyswajania wiedzy. Autor podpowiada, że istnieje korelacja między emocjami, a korzystaniem przez dziecko z obu stron ciała, zachowaniem rytmiczności (skakanie na obunóż, gry z użyciem obu rąk).

„Regulacja emocji związana jest nie tylko z redukcją intensywności emocji negatywnej, ale i z intensyfikowaniem emocji pozytywnej”.

Aby wesprzeć dziecko możesz w domu wprowadzić jasny plan dnia, samo regulować własne zachowanie (hmm, czasem to naprawdę trudne), wyznaczać dzieciom zadania do wykonania, a ich efekty uznawać za sukcesy, poprosić, aby dzieci wprost mówiły co je frustruje.

Poznawczy Obszar

W tym obszarze będzie trochę o sposobach na zaangażowanie dziecka, skupieniu i utrzymaniu uwagi. Przydatnym kluczem do osiągnięcia tych stanów okazuje się być konsekwencja czy zabawa. Jako rodzice powinniśmy wspierać w dzieciach optymizm i skupiać się na mocnych stronach zamiast krytykować. Zachęcać do odpowiedzialności. Pomóc dziecku zarządzić czasem.

Społeczny Obszar

Traktuje o inteligencji społecznej, komunikacji, odczytywaniu emocji innych i swoich. Ciekawe było dla mnie stwierdzenie, aby przestać myśleć na temat zmiany zachowania, a zastanowić się co powoduje dane zachowanie i jak zmienić stereotypy, które wpływają na dziecko i wywołują niepożądane zachowania czy też negatywne myśli.

Prospołeczny Obszar

Określa z natury rzeczy w większosci zachowania pozytywne, budujące szeroko pojętą akceptację społeczną. Mowa w tym obszarze o empatii (również wobec zwierząt), ale też przemocy rówieśniczej. Najlepiej szukać okazji do rozumienia empatii przez dzieci, przy tak zwanej okazji, kiedy na przykład pada jakieś niefortunne sformułowanie wobec drugiej osoby.

Co ciekawe…

• Niezwykle cenne były dla mnie odwołania do badań oraz możliwość skorzystania z materiałów źródłowych dla rodziców.
• Dowiedziałam się sporo na temat inteligencji emocjonalnej, regulowaniu emocji, gradacji emocji.
• Poznałam technikę SNAP czyli co zrobić, aby zatrzymać ciało? STOP (zatrzymać się, policzyć do 10, wziąć oddech…), NOW, AND czyli powiedzieć sobie że „potrafię to zrobić”, PLAN czyli zaplanować działania. Jakieś to proste.
• Jeden z ostatnich rozdziałów dedykowany jest zdrowiu psychicznemu w kontekście samoregulacji emocji.
• Wiele proponowanych dla nauczycieli ćwiczeń można zastosować również na domowym gruncie.
• Ogromną rolę w tym jak wspierać dzieci mają rodzice, szkoła, otoczenie. Ważne aby zrozumieć przyczyny zachowań dziecka, zrozumieć dlaczego ?

Jak wspomniałam, książka Samoregulacja w Szkole to wymagająca pozycja. Jeśli jednak wasze dzieci potrzebują wsparcia w osiągnięciu równowagi, to znajdziecie w niej bardzo konkretne narzędzia.

Po inne polecane przez mnie lektury dla rodziców, zajrzyjcie TUTAJ.

Samoregulacja w Szkole, Spokój, koncentracja i nauka, dr Stuart Shanker, wydawnictwo Mamania, 186 stron, dla rodziców